Đơn I-485 đóng vai trò then chốt trong hành trình định cư Mỹ của nhiều người. Việc hiểu rõ quy trình và yêu cầu giúp Quý Anh/Chị chuẩn bị tốt hơn cho bước quan trọng này.

[Mô tả ảnh: Hình ảnh mẫu đơn I-485 được đặt trên bàn làm việc với bút viết và các giấy tờ hỗ trợ xung quanh]

Đơn I-485 là gì?

Mẫu đơn I-485 (Application to Adjust Status to Lawful Permanent Resident) là tài liệu chính thức để đề nghị điều chỉnh tình trạng thành thường trú nhân hợp pháp tại Hoa Kỳ. Đây là con đường cho phép người nước ngoài đang ở tại Mỹ với tình trạng hợp pháp chuyển đổi thành người giữ Thẻ Xanh mà không cần rời khỏi đất nước.

Theo Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS), mẫu đơn này áp dụng cho những trường hợp đã có petition được chấp thuận hoặc đủ điều kiện nhận Thẻ Xanh theo các diện khác nhau như EB-5, EB-3, hôn nhân với công dân Mỹ hay bảo lãnh gia đình.

Quá trình điều chỉnh tình trạng thông qua I-485 mang lại nhiều lợi ích. Ứng viên có thể tiếp tục sinh sống và làm việc tại Mỹ trong suốt thời gian chờ xử lý. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những gia đình có con em đang theo học tại Mỹ.

Điều kiện nộp đơn I-485

Ai đủ điều kiện nộp đơn I-485?

Để nộp hồ sơ xin điều chỉnh tình trạng, ứng viên phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản sau:

Có mặt hợp pháp tại Mỹ: Đây là yêu cầu bắt buộc. Ứng viên phải đang ở Mỹ với tình trạng nhập cảnh hợp pháp vào thời điểm nộp đơn. Điều này có nghĩa visa hoặc tình trạng hiện tại phải còn hiệu lực hoặc chưa vi phạm thời hạn lưu trú.
Đủ điều kiện nhận Thẻ Xanh: Ứng viên phải thuộc một trong các diện được phép nhận thường trú nhân như được bảo lãnh bởi gia đình, nhà tuyển dụng, hoặc thông qua đầu tư.
Priority Date hiện có: Đối với các diện có giới hạn số lượng hàng năm như EB-5 và EB-3, ngày ưu tiên của ứng viên phải current (hiện có) theo Visa Bulletin do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố hàng tháng.

Một khía cạnh đặc biệt là khái niệm “concurrent filing”. Trong một số trường hợp, ứng viên có thể nộp hồ sơ I-485 cùng lúc với petition (như I-526 cho EB-5 hoặc I-140 cho EB-3) nếu ngày ưu tiên là current. Điều này giúp tiết kiệm thời gian đáng kể trong quy trình định cư.

Ai không đủ điều kiện nộp đơn I-485?

Một số trường hợp không được phép sử dụng quy trình này:

Vi phạm tình trạng nhập cảnh: Những người nhập cảnh trái phép hoặc đã vi phạm điều kiện visa không thể điều chỉnh tình trạng trong nước. Họ phải thực hiện quy trình consular processing tại lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài.
Có lệnh trục xuất: Những người đang trong quá trình bị trục xuất hoặc có lệnh trục xuất chưa được hủy bỏ không đủ điều kiện.
Vi phạm điều kiện J-1: Những người từng có visa J-1 và chưa hoàn thành nghĩa vụ trở về nước trong 2 năm (two-year home country requirement) cần có giấy miễn trừ (waiver) trước khi nộp hồ sơ.
Nhập cảnh theo Visa Waiver Program: Những người vào Mỹ theo chương trình miễn visa (VWP) thường không thể điều chỉnh tình trạng, trừ trường hợp đặc biệt như kết hôn với công dân Mỹ.

Điều kiện cụ thể dựa trên diện định cư Mỹ

Diện EB-5 (Nhà đầu tư): Ứng viên phải có đơn I-526 được chấp thuận và Priority Date current. Số tiền đầu tư tối thiểu hiện tại là 800.000 USD cho Targeted Employment Area (TEA) và 1.050.000 USD cho khu vực khác.
Diện EB-3 (Lao động): Cần có Chứng nhận Lao động (PERM) được chấp thuận và đơn I-140 được USCIS phê duyệt. Nhà tuyển dụng phải chứng minh nhu cầu tuyển dụng thực sự và khả năng trả lương.
Diện gia đình: Người được bảo lãnh phải chứng minh mối quan hệ gia đình hợp pháp với người bảo lãnh là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân.

Quy trình nộp đơn I-485 (Trước và Sau khi nộp)

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ và giấy tờ cần thiết

Giai đoạn chuẩn bị đóng vai trò quyết định thành công của hồ sơ chuyển đổi tình trạng. Ứng viên cần thu thập đầy đủ các tài liệu chứng minh đủ điều kiện và tình trạng hợp pháp.

Chuẩn bị giấy tờ tùy thân: Passport có hiệu lực, giấy khai sinh có dịch thuật công chứng, giấy chứng nhận hôn nhân (nếu có), và các giấy tờ chứng minh danh tính. Tất cả tài liệu không phải tiếng Anh phải có bản dịch công chứng.
Thu thập bằng chứng tài chính: Đối với diện EB-5, cần chứng minh nguồn gốc số tiền đầu tư hợp pháp. Diện EB-3 cần chứng minh khả năng tài chính của nhà tuyển dụng.
Chuẩn bị hồ sơ chuyên môn: Bằng cấp, chứng chỉ, giấy chứng nhận kinh nghiệm làm việc với bản dịch công chứng. Những tài liệu này phải phản ánh đúng yêu cầu của vị trí được bảo lãnh.

Việc tổ chức hồ sơ theo thứ tự logic giúp USCIS xem xét nhanh chóng. Nên tạo bản sao lưu cho mọi tài liệu quan trọng.

Bước 2: Điền và nộp mẫu đơn I-485

Mẫu đơn xin điều chỉnh tình trạng hiện tại gồm 18 trang với nhiều phần thông tin chi tiết. Việc điền chính xác và đầy đủ tránh nguy cơ bị từ chối hoặc yêu cầu bổ sung.

Phần thông tin cá nhân: Gồm họ tên, ngày sinh, nơi sinh, quốc tịch. Cần điền chính xác theo passport.
Lịch sử nhập cảnh: Liệt kê tất cả lần nhập cảnh Mỹ với ngày tháng, cửa khẩu, loại visa.
Lịch sử địa chỉ và việc làm: Cung cấp thông tin về nơi ở và công việc trong 5 năm gần nhất.
Câu hỏi về an ninh và sức khỏe: Trả lời trung thực các câu hỏi về tiền án tiền sự và tình trạng sức khỏe. Khai man có thể dẫn đến từ chối vĩnh viễn.

Bước 3: Khám sức khỏe định cư Mỹ

Khám sức khỏe là bước bắt buộc trong quy trình, phải thực hiện tại các bác sĩ được USCIS ủy quyền (Civil Surgeon).

Chọn Civil Surgeon: USCIS duy trì danh sách các bác sĩ được ủy quyền theo từng bang.
Nội dung khám: Bao gồm khám tổng quát, xét nghiệm máu và tiêm các vaccine theo yêu cầu của CDC.
Mẫu I-693: Bác sĩ sẽ hoàn thành mẫu I-693 trong phong bì niêm phong. Ứng viên không được mở phong bì này.

Chi phí khám sức khỏe thường từ 200-500 USD. Kết quả có hiệu lực 2 năm từ ngày bác sĩ ký.

Bước 4: Lấy dấu vân tay (Sinh trắc học)

Sau khi USCIS nhận hồ sơ, họ sẽ gửi thông báo hẹn lấy dấu vân tay tại trung tâm ASC (Application Support Center).

Quy trình tại ASC: Ứng viên đến đúng giờ hẹn với thông báo và giấy tờ tùy thân. Quá trình gồm chụp ảnh, lấy dấu vân tay, và chữ ký điện tử.
Mục đích kiểm tra: USCIS sử dụng thông tin sinh trắc học để kiểm tra lý lịch qua cơ sở dữ liệu FBI.
Trường hợp đặc biệt: Trẻ em dưới 14 tuổi và người trên 79 tuổi được miễn.

Nếu không thể đến đúng hẹn, cần liên hệ USCIS để đổi lịch. Việc bỏ lỡ lịch hẹn có thể dẫn đến từ chối hồ sơ.

Bước 5: Phỏng vấn (nếu có)

Không phải tất cả hồ sơ I-485 đều cần phỏng vấn. USCIS quyết định dựa trên loại đơn và tình huống cụ thể.

Trường hợp cần phỏng vấn: Đơn dựa trên hôn nhân, một số trường hợp EB-5, và các đơn có vấn đề cần làm rõ.
Chuẩn bị phỏng vấn: Ôn tập lại toàn bộ thông tin trong hồ sơ và mang theo bản gốc tất cả giấy tờ.
Nội dung phỏng vấn: Viên chức di trú sẽ hỏi về thông tin cá nhân, lý do định cư, kế hoạch tương lai.
Kết quả: Có thể nhận quyết định ngay hoặc chờ thông báo qua thư.

Bước 6: Nhận quyết định

USCIS sẽ đưa ra một trong ba quyết định: chấp thuận, từ chối, hoặc yêu cầu bằng chứng bổ sung (RFE).

Trường hợp chấp thuận: Ứng viên sẽ nhận thông báo và Thẻ Xanh được gửi qua bưu điện trong 7-10 ngày làm việc.
Trường hợp RFE: USCIS yêu cầu bổ sung tài liệu. Có thời hạn nhất định để phản hồi, thường là 30-90 ngày.
Trường hợp từ chối: Thông báo sẽ nêu rõ lý do. Ứng viên có thể nộp motion to reopen/reconsider hoặc khởi kiện tại Tòa án Liên bang.

Trong trường hợp bị từ chối, điều quan trọng là tìm hiểu kỹ lý do để có biện pháp khắc phục phù hợp.

Hồ sơ và giấy tờ cần thiết đi kèm đơn I-485

Hồ sơ chuyển đổi tình trạng yêu cầu nhiều tài liệu hỗ trợ để chứng minh đủ điều kiện. Việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác giúp tăng khả năng thành công.

Tài liệu chứng minh danh tính và tình trạng hợp pháp: Bản sao passport, I-94 (Arrival/Departure Record), và các tài liệu như I-20 hoặc H-1B.
Ảnh thẻ: Hai ảnh màu kích thước 2×2 inch chụp trong vòng 30 ngày, đáp ứng tiêu chuẩn của USCIS.
Tài liệu chứng minh mối quan hệ đủ điều kiện: I-526 approval notice (EB-5), I-140 approval notice (EB-3), hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình.
Affidavit of Support (Form I-864): Bắt buộc đối với một số diện để chứng minh không trở thành gánh nặng công cộng.
Tài liệu tài chính: Sao kê ngân hàng, W-2, tax return để chứng minh khả năng tự túc.

Mọi tài liệu không phải tiếng Anh phải có bản dịch công chứng kèm theo tuyên bố về độ chính xác của người dịch.

Lệ phí và thời gian xử lý đơn I-485

Lệ phí nộp đơn I-485

Cấu trúc lệ phí cho hồ sơ này khá phức tạp và phụ thuộc vào độ tuổi cũng như diện định cư.

Lệ phí cơ bản: 1.440 USD cho người từ 14 tuổi trở lên (bao gồm phí nộp đơn 1.140 USD và phí sinh trắc học 85 USD). Trẻ em dưới 14 tuổi nộp 750 USD.
Phí bổ sung cho một số diện: Diện EB-5 phải nộp thêm Immigrant Fee 220 USD.
Phương thức thanh toán: Chấp nhận money order, cashier’s check, hoặc personal check ghi người thụ hưởng là “U.S. Department of Homeland Security”.
Miễn phí cho một số trường hợp: Người tị nạn và người được cấp asylum có thể được miễn phí.

Lệ phí có thể thay đổi, nên kiểm tra website chính thức của USCIS trước khi nộp để đảm bảo số tiền chính xác.

Thời gian xử lý đơn I-485 mất bao lâu?

Thời gian xét duyệt hồ sơ I-485 dao động đáng kể tùy theo nhiều yếu tố.

Thống kê chung: Theo dữ liệu USCIS, thời gian xử lý trung bình từ 8-33 tháng.
Theo diện định cư: Diện hôn nhân với công dân Mỹ thường mất 10-16 tháng. Diện EB-5 có thể từ 15-30 tháng. Diện EB-3 dao động 12-24 tháng.
Theo trung tâm xử lý: Mỗi USCIS Service Center có tốc độ xử lý khác nhau. NBC (National Benefits Center) thường xử lý nhanh hơn.

USCIS cung cấp công cụ kiểm tra thời gian xử lý trực tuyến, giúp ứng viên có kỳ vọng thực tế về thời gian chờ đợi.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian xử lý

Tính đầy đủ của hồ sơ: Hồ sơ thiếu sót sẽ bị RFE, kéo dài thêm 2-6 tháng.
Phức tạp của trường hợp: Những đơn có vấn đề về lý lịch hoặc từng bị từ chối sẽ mất thời gian xem xét lâu hơn.
Tải công việc của USCIS: Thời kỳ cao điểm hoặc thiếu nhân viên có thể làm chậm quá trình.
Quốc gia xuất sinh: Trung Quốc và Ấn Độ thường có thời gian chờ Priority Date lâu hơn cho diện EB-5.
Cần phỏng vấn: Những đơn cần phỏng vấn thường mất thêm 3-6 tháng.

Cách đẩy nhanh thời gian xử lý I-485

Mặc dù không thể kiểm soát hoàn toàn quá trình, có một số biện pháp giúp tối ưu hóa.

Premium Processing: Hiện chưa áp dụng cho I-485, nhưng có thể dùng cho I-140 để rút ngắn thời gian tổng thể.
Chuẩn bị hồ sơ hoàn hảo: Đảm bảo tất cả tài liệu đầy đủ, chính xác, và có bản dịch công chứng khi cần.
Expedite request: Trong trường hợp khẩn cấp, có thể yêu cầu xử lý nhanh.
Liên hệ Congressman: Nếu đơn bị trễ hạn, có thể nhờ đại diện quốc hội can thiệp.
Concurrent filing: Nộp đồng thời I-485 và I-526/I-140 khi Priority Date current giúp tiết kiệm thời gian đáng kể.

Cách kiểm tra tình trạng hồ sơ I-485

Việc theo dõi tiến độ xử lý giúp ứng viên nắm bắt tình hình và có hành động kịp thời.

Hệ thống online USCIS: Sử dụng Receipt Number để kiểm tra trạng thái trên myuscis.gov.
USCIS Contact Center: Gọi 1-800-375-5283 để hỏi trực tiếp về tình trạng hồ sơ.
Email và SMS alerts: Đăng ký nhận thông báo tự động khi có cập nhật.
Case inquiry: Nếu đơn bị trễ hạn, có thể nộp case inquiry trực tuyến để USCIS kiểm tra.

Các trạng thái phổ biến bao gồm “Case Was Received”, “Fingerprint Fee Was Received”, “Interview Was Scheduled”, và “New Card Is Being Produced”.

Những lỗi sai thường gặp cần tránh khi nộp đơn I-485

Học hỏi từ những sai lầm phổ biến giúp tăng khả năng thành công của hồ sơ xin điều chỉnh tình trạng.

Lỗi thông tin cá nhân: Viết sai tên, ngày sinh, hoặc số passport.
Thiếu tài liệu quan trọng: Quên đính kèm kết quả khám sức khỏe, ảnh thẻ không đúng chuẩn, hoặc thiếu bản dịch.
Nộp sai phí: Tính sai số tiền hoặc viết sai tên người thụ hưởng.
Không tiết lộ thông tin: Giấu giếm tiền án tiền sự hoặc lịch sử nhập cảnh.
Nộp đơn khi chưa đủ điều kiện: Nộp khi Priority Date chưa current.
Không cập nhật địa chỉ: Quên thông báo cho USCIS khi chuyển nhà.
Phản hồi RFE chậm trễ: Không trả lời Request for Evidence trong thời hạn.
Đi du lịch không xin phép: Rời Mỹ mà không có Advance Parole có thể làm hủy bỏ đơn.

Câu hỏi thường gặp về đơn I-485 khi sử dụng dịch vụ định cư Mỹ tại Cổng Visa

Tôi có thể nộp I-485 khi petition I-526 hoặc I-140 vẫn đang chờ xử lý không?

Hoàn toàn có thể, đây được gọi là “concurrent filing”. Ứng viên được phép nộp I-485 cùng lúc với I-526 (EB-5) hoặc I-140 (EB-3) nếu Priority Date của họ là current theo Visa Bulletin. Việc này giúp tiết kiệm thời gian đáng kể, nhưng cần lưu ý nếu petition bị từ chối thì I-485 cũng sẽ bị từ chối theo.

Vợ/chồng và con cái của tôi có thể nộp I-485 cùng lúc không?

Có. Vợ/chồng và con chưa kết hôn dưới 21 tuổi có thể nộp hồ sơ với tư cách là “derivative beneficiaries”. Họ không cần petition riêng mà sẽ dựa vào đơn của người nộp chính (principal applicant). Tất cả thành viên có thể nộp cùng lúc hoặc nộp sau khi người chính đã nộp.

Tôi có thể thay đổi công việc sau khi nộp I-485 theo diện EB-3 không?

Có, sau 180 ngày kể từ khi nộp I-485. Ứng viên EB-3 có thể chuyển sang công việc tương tự (same or similar occupation) với một nhà tuyển dụng khác mà không ảnh hưởng đến hồ sơ. Đây là quy tắc AC21 portability, miễn là công việc mới có yêu cầu tương tự về trình độ, kinh nghiệm và mức lương.

Tôi có thể du lịch ra nước ngoài trong khi chờ xử lý I-485 không?

Được, nhưng bạn phải xin Giấy phép Tái nhập cảnh (Advance Parole) bằng cách nộp đơn I-131, thường được nộp cùng lúc với I-485. Rời khỏi Mỹ mà không có Advance Parole sẽ khiến hồ sơ của bạn bị xem là tự hủy bỏ, trừ một số trường hợp có visa H-1B, L-1 còn hiệu lực.

Đơn I-485 của tôi có thể bị từ chối vì lý do gì?

Các lý do phổ biến bao gồm: không đủ điều kiện (ví dụ: Priority Date chưa current), vi phạm tình trạng nhập cảnh, có vấn đề về lý lịch tư pháp, sức khỏe không đạt yêu cầu, không chứng minh được khả năng tài chính, hoặc khai man thông tin. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và trung thực là yếu tố quyết định.

Tôi có thể làm việc hợp pháp sau khi nộp I-485 không?

Có, bạn có thể xin Giấy phép Làm việc (EAD) bằng cách nộp đơn I-765 cùng lúc với I-485. EAD thường được cấp trong vòng 3-5 tháng và cho phép làm việc hợp pháp cho bất kỳ nhà tuyển dụng nào. Người phụ thuộc (vợ/chồng, con cái) cũng có thể xin EAD.

Thời gian chờ xử lý I-485 có tính vào yêu cầu cư trú để xin quốc tịch không?

Có. Thời gian chờ đợi kể từ khi Priority Date của bạn là current được tính vào thời gian cư trú liên tục cần thiết để đủ điều kiện xin quốc tịch Mỹ. Điều này mang lại lợi ích lớn cho những trường hợp có thời gian xét duyệt kéo dài.

Tôi có thể rút đơn I-485 và nộp lại sau không?

Bạn có thể rút đơn bằng cách gửi thư yêu cầu đến USCIS, tuy nhiên, lệ phí đã nộp sẽ không được hoàn lại. Việc rút đơn có thể ảnh hưởng đến tình trạng lưu trú hiện tại nếu bạn không có visa dự phòng. Do đó, nên tham khảo ý kiến luật sư trước khi đưa ra quyết định.

Chi phí tổng cộng cho toàn bộ quy trình I-485 là bao nhiêu?

Tổng chi phí thường dao động từ 5.000 đến 15.000 USD cho một gia đình. Ngoài lệ phí USCIS (1.440 USD cho người lớn), còn có các khoản khác như phí khám sức khỏe (200-500 USD), dịch thuật công chứng, và phí luật sư (2.000-10.000 USD tùy độ phức tạp).

Nếu I-485 bị từ chối, tôi có thể kháng cáo không?

Bạn không thể kháng cáo trực tiếp. Tuy nhiên, bạn có thể nộp “Motion to Reopen” hoặc “Motion to Reconsider” trong vòng 30 ngày, hoặc tiến hành khởi kiện tại Tòa án Liên bang. Việc tham khảo ý kiến luật sư là rất quan trọng để lựa chọn phương án phù hợp nhất.

Con đường định cư Mỹ luôn có nhiều thách thức nhưng sẽ trở nên rõ ràng hơn khi có một người đồng hành am hiểu. Quy trình I-485 đòi hỏi sự chuẩn bị tỉ mỉ và hiểu biết sâu sắc về các quy định pháp lý. Nếu Quý Anh/Chị mong muốn được thẩm định hồ sơ 1-1 và xây dựng một lộ trình cá nhân hóa, đội ngũ chuyên gia di trú tại Cổng Visa luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ. Hãy liên hệ với chúng tôi để bắt đầu hành trình hiện thực hóa giấc mơ Mỹ một cách an toàn và hiệu quả nhất.